Αυτοδυναμία (Standing Alone)

Αυτός ο πρωινός καφές εκείνη την καλοκαιρινή ημέρα του Αυγούστου με την γυναίκα του ήταν ο πιο δύσκολος και θα τον θυμόταν για καιρό. Κάτι μέσα του άλλαξε, ήταν σαν να είδε ξαφνικά μία πινακίδα πριν από την στροφή του δρόμου που έλεγε "προσοχή δρόμος ολισθηρός".

Τι ήταν αυτό όμως μια συνηθισμένη κατά τα άλλα μέρα; Τι το διαφορετικό θα συζητούσαν; Για την κατασκευή του νέου σπιτιού και αν αυτό θα είχε 2 ή 3 υπνοδωμάτια; Ήταν μια υπόθεση σοβαρή και για τους δύο σε μία στροφή της ζωής τους. Ένα δάνειο για το σπίτι που θα κρατούσε για 30 χρόνια! Για λογάριασε, ήταν περίπου 37 δηλαδή θα ήταν ξεχρεωμένος στα 67. Στα 67 είσαι όπως και να το κάνουμε λίγο πριν τα γεράματα. Όλη η ζωή προγραμματισμένη, ο μισθός θα πήγαινε στο δάνειο, θα κοιτούσαν και την εξωσωματική για να κάνουν ένα παιδί. Όλα για εκείνη ήταν τακτοποιημένα φυσικά και ξεκάθαρα. Για τις γυναίκες ο προορισμός είναι κάτι ξεκάθαρο, να κάνουν παιδιά και οικογένεια, σαν ένας τρόπος ενίσχυσης και διατήρησης της ζωής. Για τους άνδρες δεν είναι τόσο απλό. Εκείνος ένιωσε ότι κάτι άλλαζε εκείνη την ημέρα. Ήταν ο ίδιος που θα πλήρωνε το δάνειο με τον μισθό του. Δεν άργησε να εκδηλώνει κρίσεις πανικού ξαφνικά. Ήταν κάτι που δεν το περίμενε και η ανησυχία κορυφώθηκε. Τώρα ζούσε με την αγωνία και το φόβο της εμφάνισης της επόμενης κρίσης. Συλλογίστηκε την πορεία με την γυναίκα του και σκέφτηκε την πατρική του οικογένεια, όσο περνούσε η ώρα του φαινόταν όλο και πιο λογικό να ζητήσει την υποστήριξή τους. Έπρεπε να μην τον ταράζουν να μιλούν με λιγότερη ένταση στην παρουσία του. Τι στο διάολο; Ήταν οι άνθρωποί του! Σε αυτούς θα απευθυνόταν για την λύση που στο μυαλό του ήταν προφανής: λιγότερη ένταση και όλα θα πάνε καλά. Η γυναίκα του και η μητέρα του δεν φάνηκε να έχουν αντίρρηση και αρχικά συμμορφώθηκαν. Παρόλα αυτά οι κρίσεις συνεχίστηκαν σαν μία σωματική ταραχή, η αίσθηση ότι πεθαίνεις από στιγμή σε στιγμή και είναι και η καρδιά που κτυπά με μεγάλη ταχύτητα ανεξέλεγκτά σαν να είναι υπερταχεία!

Επόμενός σταθμός το γραφείο του ψυχοθεραπευτή. Συνήθως κανείς δεν σκέφτεται αυτήν τη κίνηση, εκτός αν τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο. Μια τέτοια ευφυΐα σπανίζει ιδιαίτερα από τους γονείς προς τα παιδιά τους, μην τυχόν πει κανείς ότι έχουν κάποιο πρόβλημα ή ελάττωμα ψυχικό. Το σκηνικό λοιπόν είναι γνωστό, ο θεραπευτής που ας ελπίσουμε ότι είναι ο ίδιος θεραπευμένος ξεκινά την εργασία. Τι είδους εργασία όμως πρόκειται να γίνει; Συνήθως ο πελάτης περιμένει από τον θεραπευτή να τον φτιάξει, όπως πηγαίνει το αυτοκίνητο στο συνεργείο, και να επιστρέψει ήσυχος και καινούργιος στην συνηθισμένη του ρουτίνα χωρίς άλλες κρίσεις πανικού. Η υποστήριξη σαν τεχνική και μέθοδός αποκατάστασης της βλάβης φαντάζει δελεαστική και για τους δύο. Σαν μια συμφωνία ας πούμε αμοιβαία και επωφελής (win – win). Ας δούμε όμως μετά από αυτό το σημείο τι χρειάζεται να προσέξουν αμφότεροι!!

Η συναισθηματική υποστήριξη

Όταν χρειάζεται να ζητήσουμε την υποστήριξη κάποιου σε μια σχέση είναι σαν να χρειαζόμαστε κάποιο μπαστούνι. Όμως, πόσο παράξενη είναι η εικόνα ενός νέου και κατά τα άλλα υγιούς ανθρώπου με μπαστούνι; Μα θα μου πείτε γι’ αυτό είναι οι συνάνθρωποί μας και οι θεραπευτές, για τις δύσκολές στιγμές. Λάθος. Σε μία σχέση όπως και στη ζωή δεν βοηθάμε ουσιαστικά κάποιον τυφλά με το να γίνουμε το μπαστούνι του. Είναι κάτι τραγικό να γίνεις το μπαστούνι κάποιου μέσα από άγνοια. Πόσο παράξενο θα ήταν αν έβλεπες μία εικόνα του κόσμου όπου όλοι οι κατά τα άλλα υγιής άνθρωποι στηρίζουν ο ένας τον άλλο για να βαδίσουν στο δρόμο (πράγμα που δεν απέχει πολύ από την σημερινή εικόνα του κόσμου μας). Όμως όταν έχεις ψυχοσωματικά συμπτώματα αυτή η επιλογή μοιάζει μονόδρομος «η υποστήριξη».

Πολλοί λίγοι θα συνδέσουμε αυτή την υποστήριξη με μία εσωτερική ψυχολογική εκμετάλλευση. Αν το δούμε αντικειμενικά και σε βάθος, κάποιος κάνει η χρειάζεται να έχει έναν άλλο άνθρωπό σαν μπαστούνι, σαν υποστήριξη. Οι περισσότεροι μάλιστα θα συγκινηθούν βλέποντας μια τέτοια εικόνα θεωρώντας ότι είναι η επιτομή της ανθρωπιάς να στηρίζεις κάποιον που σε έχει ανάγκη. Όμως στη σύγχρονη κοινωνία η συναισθηματική υποστήριξη ως τρόπος σχέσης και οικειότητας παράγει ένα φαινόμενο παγίδευσης αν το παρατηρήσει κάποιος προσεκτικά.

Έχουμε αντιστρέψει την φυσική γεμάτη θάρρος ανεξάρτητη ανθρώπινη φύση στο όνομα μιας τέτοιας παιδικής ανώριμης ψυχολογικά οικειότητας. Ζώντας στην επιβίωση μέσα στην οικογένεια πολλές φορές δεν αναγνωρίζουμε την αναπηρία της υποστήριξης και του τυφλού βοηθού ως τον κατεξοχήν παθολογικό ρόλο στην επικοινωνία και την οικειότητα. Είναι σοβαρό παράπτωμα αυτή η αμφιβολία απέναντι στο Εαυτό μας. Θεωρώντας και ταυτίζοντας μέσα στην άγνοια μας τον Εαυτό μας με την ευάλωτη σωματική φύση μας, δημιουργούμε ένα χάος μέσα στις σχέσεις μας.

Ό μηχανισμός αυτός της ασυνείδητης υποστήριξης λειτουργεί πάντα ως μια αποφυγή σε βάρος της ικανότητας του συναισθηματικού διαχωρισμού μας από τους σημαντικούς άλλους.

Η φυσική ανθρώπινη κατάσταση είναι να επιβιώνουμε αρχικά, κατόπιν να εξερευνούμε τον εσωτερικό κόσμο (αισθήματα πεποιθήσεις συναισθήματα σκέψεις κλπ) και τέλος εξωτερικά όλο το σύμπαν.

Ας δούμε όμως καθαρά τον μηχανισμό που ενεργοποιείται ανεξερεύνητος και αναπαράγει το πλαίσιο της παιδικής ηλικίας στην ενήλική ζωή. Σαν παιδιά μαθαίνουμε να είμαστε χειριστικοί για να πάρουμε αυτό που θέλουμε καθώς αυτό βλέπουμε να κάνουν και οι μεγάλοι μεταξύ τους, έτσι μαθαίνουμε να τους μιμούμαστε. Αν οι άλλοι δεν ανταποκρίνονται στο χειριστικό εαυτό μας θυμώνουμε μαζί τους. Προσοχή είναι διαφορετικό να θυμώνεις και να περιμένεις περισσότερα εξελικτικά από κάποιον που αγαπάς και διαφορετικό να θυμώνεις αν ο άλλος δεν ανταποκρίνεται στην χειριστική συμπεριφορά σου.

Ένα φαινόμενο πολύ συνηθισμένο στις οικογένειες αλλά και γενικότερα στις σχέσεις οικειότητας είναι το γεγονός ότι δεν βασίζονται στην αλληλεξάρτηση που προϋποθέτει συναισθηματικό διαχωρισμό και ενσυναίσθηση, αλλά στην ταύτιση και στην υποστήριξη ως μια μορφή συναισθηματικής εκμετάλλευσης που στην βάση του έχει την άγνοια και την συστηματική αποφυγή του συναισθηματικού διαχωρισμού με τους σημαντικούς άλλους.

Μια τέτοιου τύπου οικειότητα μας οδηγεί στην συναισθηματική συγχώνευση ή αποξένωση, παρόλο που εξωτερικά φαίνεται λειτουργική.

Έτσι μπαίνουμε σε μια αέναη αναζήτηση όπου καταλήγουμε μπερδεμένοι συνήθως ανάμεσα σε δύο κοινωνικές καταστάσεις, ή έχουμε συγχωνευτεί μαζί με κάποιον άλλο, ή μέσα σε μια ομάδα με άλλους, ή είμαστε αποξενωμένοι και μόνοι μαζί με τους άλλους σαν μια μάζα όπου όλοι είναι αδιάφοροι και χωρίς συμπάθεια ο ένας για τον άλλο.

Δεν είναι εύκολο να μάθεις να διαχωρίζεσαι συναισθηματικά θα χρειαστεί να συναντήσεις τον συμμορφωμένο εαυτό σου και να περάσεις από ένα σοκ, να αλλάξεις το επίπεδο ενεργειακής διέγερσης μέσα σου εσωτερικά ώστε να συντονίζεσαι σε μία άλλη συχνότητα.

Επίσης θα χρειαστεί κυρίως να μάθεις να έχεις πραγματική ενσυναίσθηση για τον εαυτό σου και συνεπώς για τους άλλους.

Αν όλα αυτά φαίνονται κουραστικά και χωρίς πολύ νόημα, σκεφτείτε τον εαυτό σας σε απογοήτευση όταν μιλάει για την ζωή «Καλά μόνο αυτό ήταν»!! Όταν δεν γνωρίζουμε το βάθος της ζωής τότε η επιφάνεια φαντάζει κενή, δεν θα κάναμε ποτέ την ίδια ερώτηση αν ήμασταν σε ευδαιμονία. Θα χρειαστεί να καταδυθούμε πιο βαθειά με εργασία στην αλληλεπίδραση των σχέσεων που είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο όταν το χρησιμοποιούμε σοφά και με κάποιον που γνωρίζει να μας καθοδηγήσει καθώς έχει κάνει ο ίδιος αυτό το ταξίδι. Για να βρούμε τον εαυτό μας δεν χρειάζεται να κάνουμε ούτε ένα βήμα εξωτερικά.

Σε αυτό τον κόσμο ερχόμαστε βρισκόμενοι σε μια κατάσταση ευδαιμονίας αλλά απόλυτα εξαρτώμενοι από τους άλλους για την επιβίωση. Όταν θα φύγουμε από τον κόσμο το φυσικό είναι να είμαστε ξανά σε μία τέτοια κατάσταση ευδαιμονίας ξανά όμως αυτή την φορά συνειδητά μέσα από το βαθύτερο βίωμα της αληθινής ύπαρξης.

Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να εργαστούμε και να αγωνιστούμε, τότε μόνο οτιδήποτε δεν είναι δυνατόν να συμβεί με τις δικές μας δυνάμεις θα έρθει στο δρόμο μας και θα γίνει για χάρη μας. Χρειάζεται να φτάσουμε σε μία τέτοια κατάσταση και ποιότητα συνείδησης όπου υπάρχει πλήρης συντονισμός, ενσυναίσθηση και συνήχηση με τον Εαυτό μας αρχικά και κατόπιν με τους άλλους και το περιβάλλον.