Θύμα & Θύτης - Η ηδονή της οδύνης
Ξεκινώντας να περιγράψουμε το δίπολο θύτη - θύματος, μπορούμε να αναφερθούμε σε αυτό σαν ένα δίπολο φόβου - θυμού.
Χαλεπώτερον ηδονή μάχεσθαι ή θυμώ
(Είναι πιο δύσκολο να αντιστέκεσαι στην ηδονή παρά στην επιθυμία)
Πόσο εξοικειωμένοι είμαστε με αυτό άραγε; Πόσο καλή σχέση έχουμε με τον θυμό μας, ή μήπως τον φοβόμαστε; Πόση εγρήγορση έχουμε γύρω από ένα τέτοιο συναισθηματικό γεγονός της εσωτερικής μας ζωής;
Όταν λέμε "καλή σχέση" και "εγρήγορση" εννοούμε ότι μπορούμε να συντονιστούμε μέσα από το κέντρο της καρδιάς μας και να την αναγνωρίσουμε, όταν μια τέτοιου είδους ψυχολογική κατάσταση εμφανιστεί. Κακή σχέση είναι να μην έχουμε συνείδηση και απλώς να αντιδρούμε ασυνείδητα και μηχανικά.
Φόβος και συμμόρφωση - Οργισμένη ενστικτώδης αντίδραση:
Αυτές οι δύο καταστάσεις μπορούν να περιγράψουν με ωραίο τρόπο την επιβίωση του παιδιού, σε μία οικογένεια όπου οι γονείς είναι δεμένοι μαζί σε ένα σπιράλ καθοδικό και αδιέξοδο του θύτη και του θύματος. Μόνη λύση η εγρήγορση, δηλαδή να μάθουμε να αναγνωρίζουμε μέσα μας τον λάθος τρόπο με τον οποίο οργανώνουμε την ενέργεια μας. Σαν παιδιά μαθαίνουμε να στραγγαλίζουμε τη ζωτικότητα μας και να μας σαμποτάρουμε. Όπως λέει με άλλα λόγια το παραπάνω ρητό, είναι ποιο εύκολο να γλιστρήσεις σε μια παθολογική ευχαρίστηση, παρά να ακολουθήσεις μια υγιή επιθυμία.
Είναι τραγικό να βλέπουμε τους γονείς μας να αντλούν χαρά με το να πληγώνουν ο ένας τον άλλον, ή να χωρίζουν άκαρδα και σκληρά.
Είναι επίσης τραγικό να βλέπουμε στη συνέχεια, τι θα θέλαμε για εμάς, ενώ την ίδια στιγμή ο τρόπος που το ζητάμε είναι τέτοιος, που ποτέ δεν θα το πάρουμε!
Δείτε τον εαυτό σας σαν να θέλει να κάνει μια ιδανική για εσάς σχέση, αλλά τη ίδια στιγμή η αντιδραστική ασυνείδητη συμπεριφορά σας δημιουργεί πάντα την σχέση που γνωρίζετε να κάνετε, αυτή που έχετε ήδη δει από τους γονείς σας!
Μέσα από αυτή την εσωτερική σύγκρουση και αναταραχή, προσπαθούμε με αυτό τον τρόπο να νιώσουμε ασφάλεια και να πάρουμε ή να δώσουμε σε μία σχέση.
Οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις εμφανίζονται μέσα στο πλαίσιο κυρίως της συντροφικότητας, αλλά και σε άλλα πλαίσια όπως το επαγγελματικό ή το γονεϊκό.
Ο ρόλος του σωτήρα είναι αυτός που συμπληρώνει το τρίγωνο (θύμα - θύτης - σωτήρας) και συνήθως είναι ρόλος που σαν παιδιά έχουμε αναλάβει στην οικογένεια. Για το ρόλο του σωτήρα μιλήσαμε αναλυτικότερα στο προηγούμενο άρθρο «Ο Ναυαγός». Εδώ θα αναφερθούμε κυρίως με βάση την εσωτερική αναπαράσταση που έχει ενδοβάλει ο σωτήρας από το γονεϊκό δίπολο και χρειάζεται να αναστείλει στην ενήλικη ζωή του.
Ας δούμε λοιπόν παρακάτω τρία παραδείγματα οικογενειακής τριγωνοποίησης θύμα - θύτη - σωτήρα:
1. Ρόλος «Ο Φροντιστής»
Παράδειγμα: Δύο γονείς χωρίζουν και το παιδί μένει και μεγαλώνει μόνο με τον έναν, απουσία του άλλου.