Η ιστορία της ζωής μας είναι διαφορετική όταν είμαστε στη θέση όπου πιστεύουμε ότι είμαστε θεοί και μπορούμε να αλλάξουμε την μοίρα, ή τη ζωή των ανθρώπων του περιβάλλοντος μας με την παρέμβασή μας. Από την άλλη, είναι εντελώς διαφορετική, όταν αναγνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε στον ρόλο του σωτήρα.
Όταν βλέπουμε τους γονείς μας από το ρόλο του παιδιού, να βρίσκονται ψυχολογικά στο ακατοίκητο έρημο νησί της νεύρωσης τους ή ακόμα χειρότερα της ψύχωσης τους, παρασυρμένοι και γεμάτοι ένταση, ο ρόλος του ναυαγοσώστη έρχεται φυσικά μέσα από την παιδικότητα και τη μεγάλη αγάπη μας γι αυτούς και τότε η θέση του σωτήρα αναδύεται μέσα μας. Τι μπορεί να πει κανείς γι αυτή την μεγάλη αγάπη της θυσίας; Τίποτα!
Σ' αυτή την περίπτωση λειτουργούμε από το κέντρο της καρδιάς μας με την αγάπη μας γι' αυτούς.
Παρόλα αυτά και σε αντίθεση με τα παραπάνω, η ανάγκη μας να μας εμπεριέχουν με όλα τα συναισθήματα μας ώστε να καταλάβουμε και εμείς ποιοι είμαστε, δεν βρίσκει ανταπόκριση σε αυτή την τρυφερή ηλικία. Αντί αυτού, η κοινωνικοποίηση και η σχολική εκπαίδευση έρχεται να ολοκληρώσει την συμμόρφωση, έτσι ώστε να μάθουμε να επιβιώνουμε στον κόσμο.
Η γνωστή αμερικανική ταινία "Ο Ναυαγός (Cast Away)" είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα μέσα από το οποίο μπορούμε να παρατηρήσουμε μερικές συνδέσεις:
Μετά από κάποιο ατύχημα (τραύμα), ή μετά από μια σειρά από μικρότερα ατυχήματα (αναπτυξιακό τραύμα), αρχίζουμε να βιώνουμε κάποια αλλαγή εφόσον δεν έχουμε ακόμη ωριμάσει και δυναμώσει. Όπως ο πρωταγωνιστής της ταινίας μετά το αεροπορικό δυστύχημα, έτσι κι εμείς μετά από το δικό μας τραύμα, αρχίζουμε να βλέπουμε την ανάγκη μας να πάμε πιο βαθιά αποχαιρετώντας τον παλιό μας εαυτό για να ανακαλύψουμε ποιοι πραγματικά είμαστε.
Η κατάσταση μετά από κάποια τραυματική εμπειρία συνήθως μας παρασύρει. Η παιδικότητα μας σαν αυτοματισμός είναι μια αντίδραση, κι αυτό είναι σαν να βρισκόμαστε μέσα σε μια θάλασσα που μας εκ βράζει στην ακτή του δικού μας ακατοίκητου νησιού, της δικής μας νεύρωσης.
Ο Τομ Χάνκς (ναυαγός) αντιλαμβάνεται σιγά σιγά ότι η επιβίωση είναι κάτι πολύ σημαντικό και χρειάζεται να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με το περιβάλλον για να καταφέρει τελικά να επιβιώσει.
Η νοητική του εκπαίδευση δεν θα τον βοηθήσει σε αυτό. Χρειάζεται να ξεκινήσει από τα βασικά, να βρει τον πρωτόγονο εαυτό του και με αυτό να ανάψει την φωτιά που η ίδια ως αφύπνιση θα τον οδηγήσει στην εξερεύνηση. Κατανοούμε έτσι ότι η ζωογόνος ενέργεια (φωτιά) μέσα μας, παρέχει το απαραίτητο καύσιμο για όλες τις άλλες ενέργειες μας. Χωρίς αυτή την πρόσβαση σε αυτό το βασικό πρωτόγονο κομμάτι μας, είμαστε απολύτως αποσυνδεδεμένοι, αδύναμοι ατομικά και συνήθως σαμποτέρ του εαυτού μας και των ομάδων που συσχετιζόμαστε.
Χρειάζεται να βρεις τη φωτιά μέσα σου και να μείνεις κοντά της.
Βρίσκουμε τους εαυτούς μας να προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με το περιβάλλον και με εμάς τους ίδιους μέσα από την κοινωνική συμμόρφωση και τους συμβιβασμούς που έχουμε καλλιεργήσει ψυχαναγκαστικά σαν ρόλο από την παιδική μας ηλικία. Αυτή η αίσθηση μοιάζει ίδια με αυτή του πρωταγωνιστή όταν μιλάει σε μια άψυχη μπάλα.
Όπως ο ναυαγός μιλά στη μπάλα στο ακατοίκητο νησί του, έτσι κι εμείς στο ακατοίκητο νησί της νεύρωσής μας, επικοινωνούμε μόνο για την επιβίωση. Μόνο όταν ανοιχτούμε στην εξερεύνηση στο άγνωστο, μπορούμε να συναντήσουμε τη ζωή!
Με κάποιου είδους ομορφιά ο ναυαγός γεμίζει άγχος, μπροστά στην απώλεια της νευρωτικής του κατάστασης, καθώς χάνει την μπάλα λίγο πριν τον περισυλλέξει ένα πλοίο.
Αρχίζουμε ίσως να ωριμάζουμε, όταν έρθουμε σε επαφή με την αληθινή ανάγκη να ανοιχτούμε συναισθηματικά, χωρίς να μας σταματά η μνήμη του πόνου ή της αποτυχίας, ή της απόρριψης. Βλέπουμε τον πρωταγωνιστή στο νησί να περνά από όλες αυτές τις καταστάσεις του πόνου και της απογοήτευσης, έως ότου σχεδιάσει την διαφυγή του και τελικά τη θεραπεία του.
Όπως ο ναυαγός προσπαθεί να φύγει από το νησί, θα χρειαστεί να προσπαθήσουμε κι εμείς να αφήσουμε αυτή τη σπουδαιότητα που μας έδινε ο ρόλος του ναυαγοσώστη και της «ευχαρίστησης» της θέσης του σωτήρα, ώστε τώρα να κινηθούμε προς την άγνωστη θάλασσα των αισθημάτων της ζωής.
Η ταινία σ' αυτό το σημείο δείχνει, πως τα κύματα στο πρώτο στάδιο της δραπέτευσης σπρώχνουν τη σχεδία πάλι πίσω προς το νησί. Όπως τα δυνατά κύματα, έτσι και η δυνατή επαναλαμβανόμενη συνήθεια όλων των παιδικών μας χρόνων, μας στέλνει με επιμονή πίσω στο ακατοίκητο νησί της νεύρωση μας. Θα χρειαστεί να αναπτύξουμε συνειδητή παρατήρηση σχετικά με τον εαυτό μας και μια καθαρή αντίληψη εξίσου συνειδητή για τους άλλους γύρω μας και το περιβάλλον. Θα χρειαστεί να γίνουμε ποιο οργανωμένοι συναισθηματικά, ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε και να αναπτύξουμε καλά αντανακλαστικά.
Έχοντας λοιπόν υπόψιν όλα τα παραπάνω, μπορούμε εύκολα να παρατηρήσουμε ότι σαν παιδιά θα χρειαστεί να προσαρμοστούμε πολλές φορές σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου όλοι είναι συναισθηματικά νησιά, στην καλύτερη περίπτωση νευρωτικά, στην χειρότερη περίπτωση ψυχωτικά. Αυτό που λέμε νησί της νεύρωσης, είναι η περιοχή όπου κάποιος, όπως λέει ο Rolo May (Αμερικανός Ψυχολόγος), αποσύρεται συναισθηματικά και ζει εσωτερικά μόνος του.
Είναι πολύ πιθανόν να νιώσουμε την απογοήτευση της λανθασμένα πρώιμης πεποίθησης, ότι είμαστε ώριμοι όταν αναλαμβάνουμε ξανά και ξανά την θέση του σωτήρα των γονιών μας, παρασυρμένοι από το ανοργάνωτο συναίσθημα και την ταύτιση μαζί τους.
Η ταινία ο ναυαγός τελειώνει αισιόδοξα, με την αφύπνιση του πρωταγωνιστή. Έρχεται η απόλυτη αποδοχή της δικής του μοίρας με ευγνωμοσύνη και ένα υγιές όριο για τους αγαπημένους του μέσα από την κατανόηση και την αποδοχή ότι ο καθένας έχει το δικό του δρόμο...