Mentality σημαίνει νοοτροπία, ψυχοσύνθεση, είναι ο τρόπος σκέψης που καθορίζει την συμπεριφορά και τη δράση μας.
Ο καθένας στον σημερινό κόσμο έχει και ζει με μία φιλοσοφία, έναν τρόπο δηλαδή με τον οποίο οργανώνει την ενέργεια του εσωτερικά και εξωτερικά. Εσωτερικά με τα συναισθήματά του τις ιδέες του τα οράματά του και εξωτερικά με βάση τη πραγματικότητα του, δηλαδή σύμφωνα με το πώς αλληλεπιδρά με τα ερεθίσματα που έρχονται μπροστά του. Αναλόγως με την δική του εκτίμηση για το νόημα αυτών, ρίχνεται στη μία η στην άλλη δράση.
Όμως τις περισσότερες φορές αυτή τη νοοτροπία την αντιλαμβανόμαστε σαν κάτι προσωπικό και ατομικό. Λέμε πχ. έτσι είμαι εγώ, έτσι σκέπτομαι, αυτός είναι ο δικός μου τρόπος.
Όταν καλούμαστε να έρθουμε σε επαφή με άλλους, ή με μία ομάδα ανθρώπων, τότε θα δούμε ότι η νοοτροπία μας επηρεάζεται από τους άλλους και η δική τους επηρεάζεται από εμάς. Αυτό σημαίνει ότι η νοοτροπία είναι κάτι που μεταβάλλεται. Η μεταβολή αυτή μπορεί να είναι αναπτυξιακή, ίδια, επαναλαμβανόμενη ή μερικές φορές ακόμα και καταστροφική.
Υπάρχει μια ιστορία:
Ήταν κάποτε ένας χριστιανός παπάς, που υπηρετούσε με πολύ μεγάλη αφοσίωση στην Ελλάδα τους πιστούς και τους Πρεσβυτέρους του. Είχε ακούσει όμως ότι σε ανατολή και Ινδία υπήρχαν κάποιοι επίσης Άγιοι και σοφοί, που πάντα μέσα του ένιωθε ότι θα ήθελε να ταξιδέψει και να γνωρίσει.
Καθώς όμως τα καθήκοντα του ήταν πολλά, δεν έβρισκε ποτέ τον χρόνο. Όταν στα ύστερα χρόνια του ήρθε η ώρα να βγει στη σύνταξη, αποφάσισε ότι πια ήταν ο καιρός.
Έτσι, ταξίδεψε στην Ινδία, βρέθηκε στα Ιμαλάια και αναζήτησε κάποιον που να είναι φωτισμένος. Από στόμα σε στόμα έφτασε να μάθει ότι υπήρχε κάποιος ιδιαίτερα σοφός, που έμενε μέσα σε μία σπηλιά επάνω στο βουνό. Εκεί τον επισκέπτονταν οι μαθητές του και όσοι ήθελαν να τον δουν.
Καθώς είχε κάποια περασμένη ηλικία, ανέβηκε με κόπο το βουνό και έφτασε στη σπηλιά. Εκεί βρήκε τον σοφό να είναι απορροφημένος σε βαθύ διαλογισμό. Κάθισε όπως συνήθως με σεβασμό κοντά του, ώσπου ο σοφός άνοιξε τα μάτια του.
Τότε ο παπάς με ενθουσιασμό και κάποια ένταση του είπε:
"Ταξίδεψα από την Ελλάδα και ήλθα μέχρι εδώ, καθώς μία ερώτηση μέσα μου ζητάει απάντηση: Τι είναι Ζωή;"
Ο σοφός απάντησε:
"Η ζωή είναι σαν το άρωμα από το γιασεμί, που μεταφέρει το αεράκι σε μια καλοκαιρινή νύκτα"
Ο Παπάς απογοητευμένος απόρησε:
"Μα τι είναι αυτές οι ανοησίες που λες, εμένα ο πνευματικός μου λέει ότι η ζωή είναι δυστυχία και πόνος - αγωνία και βάσανα και καλύτερα να μην ασχολούμαστε"
Ο σοφός είπε:
"Λοιπόν, αυτή ήταν η ζωή του!"
Έτσι με αυτή την ιστορία καταλαβαίνουμε ότι η νοοτροπία είναι και ο τρόπος με τον οποίο συναντάμε τη ζωή. Όμως και η ζωή ως όλον είναι ίδια για όλους. Αυτός ο διαχωρισμός που συχνά κάνουμε και λέμε η ζωή σου - η ζωή μου, ισχύει μέχρι κάποιο επίπεδο. Η ίδια η ζωή δεν κάνει διακρίσεις και έχει τους δικούς της τρόπους και κανόνες, ανεξάρτητα με το δικό μας επίπεδο κατανόησης και νοοτροπίας.
Τα καλά νέα εδώ, είναι ότι είμαστε σε θέση να αλλάζουμε νοοτροπία όπως είπαμε και παραπάνω, εφόσον το θέλουμε, αναπτύσσοντας το όργανο της κατανόησης. Αυτό συνήθως γίνεται όταν βρισκόμαστε σε ένα μεσαίο επίπεδο κατανόησης, αυτό της αλληλεπίδρασης με τους άλλους. Στην πραγματικότητα οι σχέσεις μας μπορούν να γίνουν το εργαλείο για την αλλαγή της νοοτροπίας μας. Καθώς ερχόμαστε σε επαφή και αλληλεπίδραση, ο ένας επηρεάζει βαθιά τον άλλο.
Τα συναισθήματα μας και η ψυχολογία μας, είναι ένα από τα ποιο σημαντικά κεφάλαια, πιο συγκεκριμένα η γνώση του πώς λειτουργούν και μας επηρεάζουν. Ο σκοπός τους, η εξάσκηση και η κατάκτηση του ελέγχου της ρύθμισής τους, μοιάζει με το να μαθαίνεις οδήγηση. Πριν κατακτήσεις την ικανότητα να οδηγείς, σου φαίνεται κάτι δύσκολο μετά απλώς η οδήγηση είναι μία φυσική λειτουργία. Κάτι παρόμοιο ισχύει με τα συναισθήματα και φυσικά μπορείς να υπερβείς μόνο ότι έχεις κατακτήσει. Δεν μπορείς να οδηγήσεις ένα λεωφορείο όταν δεν έχεις ούτε απλό δίπλωμα αυτοκινήτου.
Επιπλέον, η σωματική μας παρουσία σε ένα τόπο, σε ένα περιβάλλον φυσικό, ή ανθρώπινο, μας επηρεάζει επίσης βαθιά. Το επάγγελμά μας για παράδειγμα, οι ασχολίες μας, ο χώρος που περνάμε το χρόνο μας, επηρεάζει επίσης την νοοτροπία μας.
Με τα παραπάνω καταλαβαίνουμε, ότι η ανάπτυξη του τρόπου σκέψης μας οργανώνεται από παραμέτρους όπως είναι η ψυχολογική, σωματική και νοητική κατάσταση. Η συνειδητή προσπάθεια για ανάπτυξη και εξερεύνηση στα ανθρώπινα όντα είναι αυτό που δεν έχει οροφή σε αντίθεση με τα άλλα ζωντανά πλάσματα. Συνήθως όμως, αυτή η αλλαγή μας τρομάζει, διότι είμαστε ανθρώπινα όντα που θέλουμε και επιζητούμε τη βεβαιότητα και την σιγουριά. Θέλουμε να ζούμε σαν να ξέρουμε τι θα συμβεί μετά, όμως η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι πραγματικά θα συμβεί μετά.
Κάποιος που σκέπτεται με ένα τρόπο, μπορεί να τον αναπτύξει και να τον οργανώσει έτσι ώστε να μπορεί να χειρίζεται τον εαυτό του και τις καταστάσεις της ζωής του. Δεν μπορούμε να περιμένουμε βέβαια να γίνει κάποιος 60 η 70 ετών για να ασχοληθεί πρώτη φορά με αυτό. Η νεότερη ηλικία και ποιο ειδικά μεταξύ 18 με 30 ετών, είναι η ιδανική ηλικία για να οργανώσει κάποιος τον εαυτό του σε αυτό το ψυχολογικό επίπεδο. Δεν είναι φυσικά κάτι κακό να είναι κάποιος αποδιοργανωμένος, μπορεί να ζει και έτσι, παραμένει όμως στο επίπεδο της επιβίωσης με όλους τους φόβους και την αγωνία που συνεπάγεται αυτό. Κάποιος που εργάζεται για να μεταμορφώσει το εαυτό του, αλλάζει τον τρόπο σκέψης του αργά και μεθοδικά. Από το σκέπτομαι ως άτομο, ακολουθεί το σκέπτομαι ως μέλος μιας ομάδας ή μιας κοινότητας και από το μέλος της ομάδας μαθαίνω να σκέπτομαι ως μέλος της ανθρωπότητας. Η μεταμόρφωση έρχεται όταν η αντίληψή μου παύει να είναι ατομική, αλλά σκέπτομαι με όρους συστημάτων επικοινωνίας. H νοοτροπία σχετίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό με τις ιδέες μου που με παρασύρουν σε δράση και το πόσο ευάλωτος είμαι σε αυτή την τάση. Οι ιδέες παράγουν έναν εξωτερικό τρόπο ζωής. Η μίμηση είναι πολύ συνηθισμένη ως μόνιμη κατάσταση ζωής. Η ιδέα για παράδειγμα και η εικόνα που έχουμε για το εαυτό μας, τις περισσότερες φορές παίρνει τη θέση αυτού που πραγματικά είμαστε.
Συμπερασματικά λοιπόν, χρειάζεται να οργανώσουμε τις εσωτερικές και τις εξωτερικές λειτουργίες μας σε ένα σύνολο ενιαίο, όπου οι τρεις τομείς αυτών είναι οι εξής:
Των σωματικών αισθήσεων και του σώματος γενικά.
Του κόσμου των συναισθημάτων μας.
Της ορθολογικής σκέψης, του νοήματος και της εικόνας μας, που είναι και το πιο εξελικτικό από όλα.